Info voor wie hier voor het eerst en/of regelmatig langs komt.

Als een Googlezoekterm u naar deze website stuurt en u vervolgens even scrollt om te zien waar het hier over gaat dan kan ik me voorstellen dat de hoeveelheid aan artikelen het u doet duizelen, zoveel als het er inmiddels in de loop van zo’n 15 jaar zijn geworden. Daarom zal ik proberen enige helderheid te verschaffen in de materie waar het hier over gaat, zodat uw Google-research u toch nog wat gaat opleveren.

Allereerst: alles wat hier gepubliceerd staat is For Free, oftewel gratis. Ik vraag u om geen enkele bijdrage. Enkel even laten weten wat u ervan vindt, middels een email, volstaat wat mij betreft. En wat u hier leest aan informatie mag u gebruiken voor bijvoorbeeld studiedoeleinden mits u – zoals het hoort – wel doet aan bronvermelding; daar bedoel ik mee, dat u anderen laat weten hoe u aan uw materiaal/info gekomen bent en van wie het is en door wie het is geschreven.

Het opschrift van deze blog heeft het over ‘een privatissimum’. Dat is een woord dat gebruikt werd en wordt om de situatie te omschrijven die rond de min of meer tragische figuur van Willem Bilderdijk, zo’n 200 jaar geleden was ontstaan. Actief ten tijde van Napoleons keizerrijk waar ook sinds 9 juli 1810 de aloude Republiek der Zeven Vereenigde Nederlanden toebehoorde, alias de Bataafse Republiek (1795-1806), alias het Koninkrijk Holland (1806-1810) werd hem een leidende rol aan de Leidse Universiteit als historicus, cultuurkenner ontzegd, omdat de heersende mening iets tegen hem had. Waarop hij aan huis (Leidse) studenten privélessen gaf in de vaderlandse historie. De betekenis van zijn privatissima is mijns inziens deels terug te vinden in de houding die verschillende van de onderwezenen aannamen in de politiek, godsdienstig en maatschappelijk moeilijke jaren na 1830.

Napoleon Bonaparte is in de blogs de leidende figuur zonder door mij al te vaak op de voorgrond te worden geplaatst, omdat het vanaf het begin af aan niet mijn bedoeling is geweest er het zoveelste militaire succesverhaal met als apotheose de nederlaag bij Waterloo van te maken. Napoleon bepaalde veel, organiseerde veel en uniformeerde zoveel als mogelijk was, maar de mensen die daar direct of indirect mee te maken kregen zijn in mijn artikelen eveneens van groot belang. Zonder bevolking geen macht, zonder volk geen keizer.

Napoleon Bonaparte trad aan in een bijzonder roerige tijd. Een tijd van opstand en revolutie, die als een snelstromende rivier door Europa trok en alles wat het tegenkwam met zich mee dreigde te sleuren. Daarbij is het goed om te weten dat het niet alleen Napoleons militaire successen waren – ook al waren dat er vele – maar ook zijn bestuurskracht en praktische visie op mens en samenleving, op wil en onwil, die de wild woeste rivier van revolutie, onvrede en onmacht wist te beteugelen. Het gevolg van al die jaren was dat na 1815 er door de verschillende staatshoofden van verschillende landen geleidelijk aan of vrij direct kon worden geoogst wat de Franse keizer in wetgeving en decreten had gezaaid.

Ik noemde het volk, de bevolking. Vanaf blog één is het mijn opzet geweest om degenen die te maken kregen met de effecten van het Franse keizerrijk te volgen. Hoe ze reageerden of omgingen met al die wijzigingen vanuit Parijs aangestuurd en door prefecten van de verschillende departementen begeleid. Deze prefecten kregen in Napoleons bestuurlijk apparaat in hun hoofdsteden onmiddellijk de signalen door hoe een en ander verliep. Dat levert pareltjes op, waarin we zien hoe het volk reageerde op al dat wat er met en om hen heen gebeurde. De gevoelde onmacht vaak ook tegen zo’n in hun ogen kolossaal bestuur. Kijk, ik kan natuurlijk een technische verhandeling weergeven hoe een en ander werkte, maar dat is slechts voer voor vakcollega’s. Ik zie geschiedschrijving liever wat breder en zou wensen dat dit wat meer gebeurt, omdat zoals in ons geval volk en bevolking en hun (dagelijks) bestuur twee componenten waren (en zijn) die het (dagelijks) leven vormen. Genoeg gefilosofeerd.

In de zomer van 1813 is Napoleon zijn tegenstanders nog de baas tijdens de slag bij Lützen

Nog even dit: in de beginjaren van mijn blogs had ik het regelmatig over ‘organische geschiedschrijving’. Er kwamen hoegenaamd geen reacties op het gebruik van deze term; het overigens al door Thorbecke gebezigde begrip; ‘organisch’ , maar dan toegepast op zijn wetgeving en de uitwerking op de samenleving na de invoering ervan. Ik bedoelde met de term: door laag voor laag, deel voor deel, onderwerp na onderwerp, gebeurtenis na gebeurtenis te beschrijven groeide en groeit uiteindelijk het tijdsbeeld dat de ontwikkelingen volgt op een afstand van ruim tweehonderd jaar. En op zijn Duits: het Leitmotif is die van de historicus Leopold von Ranke (1795-1886)… “Wie es eigentlich gewesen (ist)”. Iets wat enkel bereikt kan worden door de mensen van toen aan het woord te laten in plaats van wijsneuzerig te vertellen wat ze er 200 jaar geleden eigenlijk van hadden moeten vinden.

(Eerste) bezoeker…. bent u er nog? Dan even een technische uitleg: aan de rechterzijkant vindt u een verklaring via Gratavar en Over, wie ik ben, het waarom en een emailadres voor eventuele vragen en/of opmerkingen. Voorts een OPZOEKEN-kader: tik daarin een woord of begrip, of plaats en u zult alle daarmee corresponderende artikelen terug kunnen vinden. Vervolgens is er een rubriekenindeling. Allereerst in begrippen: hoe groter het afgedrukte woord/begrip… des te meer artikelen onder die noemer. En daarna in een chronologische volgorde de maanden en jaren waarin de blogs zijn verschenen en hoeveel per maand tot juni 2009. Het is aan u hoe u deze bloggenserie te lijf wilt gaan.

+++++++++++++++++++++++++++++++

dr. Elze Luikens

Houdt het bestaan van deze blog niet voor u zelf, maar geef het bestaan ervan door aan andere belangstellenden.